Działalność nierejestrowana – co należy o niej wiedzieć?

W kwietniu 2018 r. w Polsce weszły w życie nowe przepisy prawne, zgodnie z którymi można prowadzić działalność gospodarczą bez rejestracji. Co to jest, jakie są warunki i zalety działalności nierejestrowanej?

Na czym polega działalność nierejestrowana i kto może ją prowadzić?

Firma bez rejestracji dotyczy niewielkiej działalności komercyjnej osób fizycznych. To świetna okazja dla początkujących przedsiębiorców, którzy chcą wypróbować swój pomysł, a dopiero później go zarejestrować.

Działalność bez rejestracji mogą podjąć tylko osoby fizyczne, które nie pracują w spółce cywilnej, nie prowadzą czynności wymagających zezwoleń i w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności komercyjnej. Co więcej, przychód z firmy nie może przekraczać miesięcznie 50% płacy minimalnej (w 2021 r. wynosiła ona 2800 zł, czyli kwota dochodu nie mogła być wyższa niż 1400 zł).

Zalety

Osoba, która prowadzi nierejestrowaną działalność, nie musi:

• zgłaszać tego faktu do Rejestru Przedsiębiorców (CEIDG);
• mieć numeru podatkowego NIP i numeru REGON;
• opłacać składek na ubezpieczenia społeczne;
• opłacać miesięcznych ani kwartalnych podatków;
• mieć konta fiskalnego (tylko w niektórych przypadkach jest to konieczne);
• prowadzić kompleksowej ewidencji działalności (wystarczy uproszczony rejestr);
• wystawiać faktur (tylko w określonych przypadkach).

Ogólnie taka działalność jest wolna od podatku VAT, ale jeśli świadczymy usługi prawne, jubilerskie lub doradcze, to należy go płacić.

Obowiązki w przypadku działalności nierejestrowanej

Firma bez rejestracji wymaga od przedsiębiorcy prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży, a także wykazywania dochodu w zeznaniu rocznym PIT-36 zgodnie ze skalą podatkową. Według prawa cywilnego taka osoba nadal jest przedsiębiorcą, dlatego musi przestrzegać wymogów ustawodawstwa w zakresie praw konsumenta. Jeśli klient poprosi o fakturę, to właściciel działalności nierejestrowanej ma obowiązek ją wystawić. Musi ona zawierać:

• datę wystawienia;
• numer seryjny;
• imię i nazwisko oraz adres przedsiębiorcy i konsumenta;
• nazwę (rodzaj) towarów lub usług;
• liczbę dostarczonych towarów lub zakres świadczonych usług;
• cenę za jednostkę towaru lub usługi;
• łączną kwotę należności.

Prowadząc niezarejestrowaną działalność gospodarczą, osoba pozostaje przedsiębiorcą w rozumieniu prawa cywilnego. Oznacza to, że w relacji z klientami jest traktowana jako przedsiębiorca i w związku z tym musi wypełniać obowiązki związane z reklamacją, zwrotem towaru lub pieniędzy. Dotyczy to również prawa konsumenta do odstąpienia od zakupu produktu w terminie 14 dni od zawarcia umowy.

Jak rozliczać dochody z działalności nierejestrowanej?

Przy działalności nierejestrowanej można legalnie uzyskać do 50% minimalnego wynagrodzenia. Mówimy tu o przychodzie, czyli kwocie otrzymywanej bezpośrednio od klientów, a nie o dochodzie (przychód minus koszty jego uzyskania).

Konieczne jest ewidencjonowanie przychodu. Raport miesięczny musi zawierać kwoty ze sprzedaży, a także sprzedane towary/usługi, nawet jeśli przedsiębiorca nie otrzymał jeszcze za nie należności. Nie ma natomiast konieczności rejestrowania kosztu sprzedanego towaru, który konsumenci zwrócili.

Ogólnie ewidencja sprzedaży musi zawierać takie dane jak: numer seryjny, datę sprzedaży, koszt towarów lub usług, całkowity przychód. Co roku należy wpisywać go do specjalnego rejestru działalności nierejestrowanej.

Jeśli przychód wyniesie więcej niż 50% płacy minimalnej, firmę należy zarejestrować w CEIDG w ciągu 7 dni od przekroczenia tego limitu.

Zdjęcie główne: pexels.com/Canva Studio