Opłata reprograficzna budzi wiele kontrowersji. Według wstępnych założeń miały być nią objęte także smartfony, aby zrekompensować artystom kopiowanie ich dzieła. Czym jest opłata reprograficzna? Co zostanie nią objęte?
Opłata reprograficzna jest związana z dozwolonym użytkiem osobistym, czyli każdy może kopiować na własny użytek cudzy utwór np. książki i piosenki. W takiej sytuacji twórca nie ma z tego żadnych korzyści. Opłata reprograficzna ma rekompensować twórcom straty, które ponieśli wskutek legalnego kopiowania ich utworów.
Opłata ta jest w Polsce od bardzo dawna. W 2003 roku powstał wykaz urządzeń i nośników objętych opłatą reprograficzną. Są to m.in. magnetowid, kasety VHS. Wysokość opłaty wynosi od 1,5 do 3% w zależności od wartości urządzenia. W obecnym wykazie nie ma np. smartfonów i tabletów. Uiszczenie opłaty spoczywa na producentach i importerach urządzenia, które może posłużyć do skopiowania dzieła. Wysokość opłaty przekłada się na cenę sprzedaży, którą płaci nabywca.
Resort Kultury chce, aby opłata reprograficzna została rozszerzona o kolejne produkty. W ten sposób cena popularnego sprzętu RTV wzroście od 1 do 4%. Przymiarki do rozszerzenia listy produktów trwają od 2019 roku. Głównym argumentem jest to, że podatki zasilają budżet Państwa, a opłata reprograficzna ma być rekompensatą dla twórców za nieodpłatne kopiowanie dzieła.
Wbrew zapowiedziom opłatom nie zostaną objęte smartfony. Na liście znalazły się: odtwarzacze, telewizory, dekodery, laptopy, tablety, aparaty i czytniki e-booków. Opłata reprograficzna zostanie nałożona również m.in. na pendrive, karty SD, nośniki Blu Ray.
Wysokość opłaty reprograficznej będzie określona przez rodzaj elektronicznego produktu. Może wynosić 2 lub 4% ceny brutto. Stawką 2% zostaną objęte takie urządzenia jak: aparaty fotograficzne, drukarki drukujące powyżej 99 skanów na minutę, czytniki e-booków. Opłatę wynoszącą 4% ceny brutto zostaną objęte m.in. tablety, laptopy, komputery stacjonarne, telewizory wyposażone w funkcję nagrywania.
Obecnie trwają prace nad projektem rozporządzenia, w którym zostanie określona wysokość opłaty reprograficznej i katalog sprzętów nią objętych. Data wejścia przepisów w życie nie jest jeszcze znana.
Fot. Nicholas Santoianni/unsplash.com
