Kim jest pracownik młodociany i ile może pracować?

Potrzebujesz ok. 4 min. aby przeczytać ten wpis
Kim jest pracownik młodociany i ile może pracować?
PracaPrawo

Dla wielu nastolatków okres wakacyjny to nie czas odpoczynku, ale okazja lub konieczność podjęcia pierwszej pracy zarobkowej. Wielu pracodawców oferuje więc zatrudnienie sezonowe osobom młodocianym.

W Polsce dorabianie przez młodzież do kieszonkowego nie jest tak popularne, jak w innych krajach europejskich czy Ameryce, ale szczególnie w okresie letnim na rynku pracy aktywni stają się pracownicy młodociani. 

Są to osoby w przedziale wiekowych 15–18 lat, które legalnie można zatrudnić na określonych warunkach. Trzeba jednak pamiętać, że taki pracownik musi mieć ukończoną przynajmniej szkołę podstawową i posiadać odpowiednie orzeczenie lekarskie, zezwalające mu na wykonywanie danej pracy. Nie musi natomiast mieć zgody rodziców lub opiekunów prawnych.

Kiedy można zatrudnić osobę młodocianą?

Kodeks pracy przewiduje możliwość legalnego zatrudnienia młodocianego pracownika na umowie o pracę w dwóch sytuacjach:

  • w ramach przyuczenia lub nauki do zawodu;
  • do wykonywania lekkich prac.

Przygotowanie zawodowe

Nauka zawodu obejmuje 36 miesięcy teorii i praktyki, natomiast przyuczenie do zawodu może trwać od 3 do 6 miesięcy. W obu przypadkach okres pracy kończy się egzaminem, którego koszty pokrywa pracodawca.

Umowa zawierana jest na piśmie, na czas określony i musi zawierać takie informacje jak: rodzaj, czas i miejsce przygotowania zawodowego, sposoby teoretyczne przyuczenia do danego zawodu oraz wynagrodzenie. Pracodawca ma obowiązek poinformować o zawarciu takiej umowy wójta, burmistrza lub prezydenta zgodnie z miejscem zamieszkania młodocianego pracownika.

Umowę można wypowiedzieć, jeśli młodociany pracownik nie wypełnia swoich obowiązków wynikających z umowy, a także w sytuacji ogłoszenia upadłości pracodawcy i przeprowadzenia zmian w firmie, uniemożliwiających dalsze przygotowanie zawodowe. O fakcie wypowiedzenia umowy osoby młodocianej należy poinformować jej opiekuna prawnego (lub ustawowego przedstawiciela), szkołę, ewentualnie także izbę rzemieślniczą.

Lekkie prace

Prace lekkie, które osoba młodociana wykonuje w ramach umowy o pracę, nie mogą zagrażać jej życiu, zdrowiu i rozwojowi psychicznemu oraz fizycznemu, a także przeszkadzać w wypełnianiu obowiązków szkolnych.

Trzeba pamiętać, że czas nauki w szkole wlicza się do czasu pracy pracownika młodocianego. Harmonogram i zakres obowiązków ustala pracodawca – grafik nie może kolidować z planem lekcji i przekraczać 12 godzin tygodniowo, a w dni powszednie 2 godzin. 

Jeśli osoba młodociana wykonuje obowiązki w dni wolne od szkoły (wakacje, ferie), to czas pracy nie może być dłuższy niż 7 godzin dziennie i 35 tygodniowo. Co więcej, młodociany nie może pracować nadliczbowo i w nocy.

Urlopy i przerwy

Pracownikowi młodocianemu przysługuje:

  • 30 minut przerwy, jeśli pracuje więcej niż 4,5 godziny w ciągu doby;
  • przerwa dobowa – minimum 14 godzin bez przerwy;
  • przerwa tygodniowa – minimum 48 godzin bez przerwy.

Jeśli chodzi o urlop, to po przepracowaniu okresu 6 miesięcy osobie młodocianej przysługuje 12-dniowy urlop. Po roku jest to już 26 dni, a w roku osiągnięcia pełnoletniości 20.

Wynagrodzenie

W przypadku nauki zawodu wynagrodzenie obliczane jest na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na poprzedni kwartał. W pierwszym roku nauki jest to 5%, w drugim 6%, a w trzecim 7%. Z kolei pracownik młodociany przyuczany do zawodu nie może zarabiać mniej niż 4% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Przy tym pracodawca może zaproponować młodocianemu wyższe wynagrodzenie.

Inne obowiązki pracodawcy

Przede wszystkim pracodawca musi zadbać o odpowiednie warunki pracy i przeszkolenie pracownika (np. w zakresie BHP), a także dopełnić wszystkich formalności z jego opiekunami (m.in. poinformować ich o ryzyku zawodowym). W regulaminie powinny znaleźć się informacje o pracach, których osoba młodociana nie może wykonywać oraz wykaz prac lekkich zatwierdzony przez inspektora pracy.

Za młodocianego pracodawca musi opłacić składki zdrowotne, emerytalne, rentowe i chorobowe.

Zdj. główne: bruce mars/unsplash.com

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*