Jak wygląda podział majątku po rozwodzie?

Decyzja o rozwodzie zazwyczaj jest bardzo trudna. Bardzo rzadko zdarza się, iż małżonkowie podchodzą do rozwodu na „chłodno”. 

W większości przypadków rozwód wcale nie jest taki prosty, bo małżonkowie mają dzieci oraz zgromadzili wspólny majątek. Niestety podział wspólnego majątku może być bardzo męczący- sprawy sądowe ciągną się latami. Istnieją jednak sposoby na mało konfliktowy podział majątku.

Majątek wspólny, a osobisty małżonków

Zgodnie z polskim prawem od chwili ślubu następuje wspólność majątkowa małżonków. Tym samym małżonkowie wspólnie odpowiadają za utrzymanie gospodarstwa domowego, mają wspólne oszczędności. Nie ma znaczenia, że tylko jeden z małżonków pracuje. Wszystko, co każdy z małżonków zarobi w trakcie trwania małżeństwa, wchodzi w skład majątku wspólnego.

Majątkiem wspólnym małżonków jest:

• wynagrodzenie za pracę lub dochód z działalności zarobkowej,
• dochody z majątku wspólnego i osobistego małżonków np. czynsz za wynajem,
• dochód ze świadczeń socjalnych.

Do wspólnego majątku nie wlicza się majątku osobistego małżonków, czyli wszelkich rzeczy nabytych przed zawarciem związku małżeńskiego, są to m.in.:

• rzeczy np. samochód, komputer,
• dobra odziedziczone lub otrzymane w darowiźnie, o ile w akcie notarialnym nie zostało zaznaczone, iż dobro zostaje przekazane obojgu małżonkom,
• pieniądze otrzymane jako odszkodowanie za uszkodzenie ciała, utratę zdrowia czy jako rekompensata za krzywdę,
• nagrody pieniężne lub rzeczowe otrzymane za osobiste osiągnięcia,
• środki finansowe otrzymane za prawa autorskie oraz inne prawa twórcy.

Bardzo częstym problemem podczas podziału majątku, jest określenie, co należy do majątku wspólnego, a co do osobistego.

Surogacja (zastąpienie jednego majątku drugim) jest również częstym problem przy rozwodach. Zdarza się, że jeden z małżonków sprzedał odziedziczone mieszkanie (majątek osobisty), aby nabyć za te pieniądze wspólną nieruchomość, a drugi z małżonków dołożył do zakupu swoje oszczędności.

Intercyza jako zabezpieczenie przed kłopotliwym podziałem majątku

Intercyza jest dokumentem, który wprowadza rozdzielność majątkową w trakcie trwania małżeństwa. Dokument ten można sporządzić również w czasie trwania małżeństwa.

Intercyza rozwiązuje problem podziału majątku w przypadku rozwodu – małżonkowie zachowują swoje dobra zgodnie z ustaleniami zawartymi w dokumencie. Rozwiązanie to chroni majątek drugiego małżonka np. w przypadku egzekucji komorniczej.

Wspólnota majątkowa, a podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie, nie musi być przeprowadzony za pośrednictwem sądu. Byli małżonkowie mogą samodzielnie porozumieć się w tej kwestii, np. korzystając z mediatora. Rozwiązanie to jest bardzo korzystne finansowo – nie trzeba ponosić kosztów sądowych ani kosztów biegłego.

Podział wspólnego majątku warto zrobić jeszcze przed formalnym ogłoszeniem rozwodu np. przed złożeniem pozwu o rozwód lub w trakcie separacji. Można to zrobić u notariusza.

Jeśli małżonkowie nie potrafią dojść do porozumienia przy podziale majątku, to sprawa musi trafić do sądu. Niestety takie sprawy trwają bardzo długo, ponieważ sąd musi powołać biegłych. Przy sądowym podziale majątku nie są uwzględniane długi małżonków. 

Sąd niekoniecznie musi podzielić majątek „po równo”. Jeden z małżonków może otrzymać więcej dóbr, ponieważ:

• udowodni, iż ponosił większe wydatki związane ze zgromadzeniem wspólnego majątku,
• włożył więcej pracy w sprawowanie opieki nad wspólnymi dziećmi.

Podział wspólnej nieruchomości

Podział wspólnej nieruchomości jest bardzo problematyczne w przypadku wielu rozwodów. Nie zawsze jest możliwy polubowny podział – zwłaszcza w sytuacji, gdy jednego z małżonków nie stać, aby spłacić drugiego. Wyjściem z takiej sytuacji jest:

• sprzedaż wspólnej nieruchomości i podział zysków,
• fizyczny podział nieruchomości – jest to bardzo rzadko praktykowane rozwiązanie, z uwagi na duże prawdopodobieństwo konfliktów,
• przekazanie nieruchomości w zamian za spłacenie przez małżonka kredytu lub odstąpienie od alimentów.

Prawo do podziału majątku po rozwodzie nie przedawnia się – można wystąpić o niego nawet wiele lat po ustaniu małżeństwa.