Wszystko, co musisz wiedzieć o urlopie macierzyńskim

Potrzebujesz ok. 4 min. aby przeczytać ten wpis
Wszystko, co musisz wiedzieć o urlopie macierzyńskim
Prawo

Urlop macierzyński jest jednym z przywilejów kobiety pracującej na etacie. W jakich sytuacjach kobieta może skorzystać z urlopu macierzyńskiego?

Jeśli już jesteś lub niebawem będziesz na urlopie macierzyńskim, powinnaś bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu. Poniżej znajdziesz najważniejsze kwestie, na które musisz zwrócić uwagę.

Kiedy przysługuje urlop macierzyński?

Urlop macierzyński przysługuje, jeżeli kobieta pozostaje w stosunku pracy i urodziło się jej dziecko. Przez stosunek pracy należy rozumieć:

  • umowę o pracę,
  • powołanie,
  • mianowanie,
  • spółdzielczą umowę o pracę.

Nie ma znaczenia czy umowa o pracę zawarta jest na czas określony, nieokreślony, nieoznaczony, czy jest to umowa na zastępstwo. Urlop macierzyński przysługuje również kobiecie, jeśli adoptowała dziecko, a jest ono:

  • poniżej 7. roku życia;
  • nie ukończyło 10. roku życia (w szczególnych sytuacjach).

Długość urlopu macierzyńskiego

Długość urlopu macierzyńskiego ustalana jest w tygodniach i zależna jest od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu lub ilości dzieci jednocześnie przysposobionych. Tym samym na:

  • jedno dziecko – przysługuje 20 tygodni,
  • dwoje dzieci – przysługuje 31 tygodni,
  • troje dzieci – przysługuje 33 tygodnie,
  • czworo dzieci – przysługuje 35 tygodni,
  • pięcioro dzieci – przysługuje 37 tygodni.

Kobieta ma prawo wykorzystać 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Jeśli tego nie zrobi, to urlop macierzyński rozpoczyna się od dnia porodu.

Sytuacje szczególne związane z urlopem macierzyńskim

Kodeks pracy przewiduje szczególne przypadki, w których urlop macierzyński jest rozliczany w inny sposób, do takich sytuacji zalicza się:

Porzucenie dziecka

Jeśli kobieta porzuci dziecko w czasie urlopu macierzyńskiego, to pozostałą część urlopu wykorzystuje ojciec dziecka lub inny członek najbliższej rodziny. Kobieta musi wykorzystać minimum 8 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Pobyt w szpitalu matki lub dziecka

Kobieta, która wykorzystała 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo go przerwać w sytuacji, gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej. Pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje po wyjściu ze szpitala dziecka.

Jeśli matka przebywa w szpitalu, to może przerwać urlop macierzyński na rzecz hospitalizacji, lecz dopiero po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego. Wtedy pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzystuje ojciec dziecka.

Śmierć matki lub dziecka

Urodzenie martwego dziecka, lub jego zgon przed ukończeniem przez niego 8 tygodnia życia uprawnia matkę do skorzystania z urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie krótszym niż 7 dni, ale nie dłuższym niż 8 tygodni.

Jeśli dziecko zmarło po ukończeniu 8 tygodnia życia, to matka może skorzystać z urlopu macierzyńskiego w wymiarze 7 dni od dnia śmierci dziecka.

W przypadku zgonu matki będącej na urlopie macierzyńskim to pozostała część urlopu macierzyńskiego przypada ojcu dziecka lub innemu członkowi rodziny.

Zasiłek macierzyński 

Urlop macierzyński jest uprawnieniem, które przysługuje kobiecie, jeśli pozostaje w stosunku pracy. Natomiast zasiłek macierzyński jest świadczeniem z ZUS otrzymywanym w trakcie urlopu macierzyńskiego.

Kobiety zatrudnione na umowę zlecenie, przedsiębiorcy oraz inne osoby objęte ubezpieczeniem ZUS nie mają prawa do urlopu macierzyńskiego, ale przysługuje im zasiłek na czas trwania tegoż urlopu.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego:

Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 100% pensji na urlopie macierzyńskim, a na urlopie rodzicielskim 60%. Jeśli kobieta złoży u pracodawcy wniosek o oba urlopy, to wynagrodzenie wyniesie 80% przez cały rok. Gdy wysokość zasiłku będzie niższa niż 1000 zł, to zostanie on wyrównany do 1000 zł netto.

Jeśli kobieta pracowała na umowę zlecenie, umowę o dzieło, lub przed porodem była zarejestrowana na bezrobociu, to przysługuje jej kosiniakowe (zasiłek w wysokości 1000 zł netto do momentu ukończenia przez dziecko 1 roku życia).

Formalności 

Urlop macierzyński przysługuje kobiecie z mocy prawa, lecz wniosek o jego udzielenie jest niezbędny. Kobieta powinna poinformować pracodawcę o tym, że chce skorzystać z urlopu macierzyńskiego. W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego należy dołączyć do wniosku skrócony odpis aktu urodzenia. 

Ochrona kobiety na macierzyńskim 

Kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim są chronione prawem przed wypowiedzeniem umowy. Umowa może zostać skutecznie rozwiązana, gdy:

  • istnieją przesłanki, które uzasadniają rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy zatrudnionego,
  • zakład pracy jest likwidowany lub jest ogłoszona upadłość.

Praca na urlopie macierzyńskim

W trakcie urlopu macierzyńskiego kobieta może pracować u tego samego lub innego pracodawcy, w wymiarze nie większym niż pół etatu. Jeśli kobieta zamierza podjąć pracę u tego samego pracodawcy, to zasiłek macierzyński zostanie zmniejszony proporcjonalnie o wymiar etatu.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*