Urlop wychowawczy jest udzielany po to, aby pracownik mógł sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem. Czy to oznacza, że w ogóle nie może w tym czasie podjąć zatrudnienia, na przykład w ramach umowy zlecenia?
Rodzic będący na urlopie wychowawczym podlega ubezpieczeniu społecznemu, które jest opłacane przez państwo, ale jednocześnie nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od pracodawcy. Pewnym wsparciem może być dla niego zasiłek wychowawczy, jednak takie świadczenie wynosi zaledwie 400 zł, a na dodatek jest dostępne tylko dla osób, które spełniają ustalone kryterium dochodowe. Wszystko to sprawia, że w czasie urlopu wychowawczego może pojawić się chęć podjęcia dodatkowej pracy, która pozwoliłaby podreperować domowy budżet. Poniżej wyjaśniamy, czy to w ogóle możliwe, a jeśli tak, to jak wpływa na kwestię ubezpieczenia społecznego oraz ewentualnego zasiłku.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik przebywający na urlopie wychowawczym ma prawo podjąć płatne zatrudnienie. Może być to praca zarobkowa u dotychczasowego lub innego pracodawcy, a nawet działalność prowadzona na własny rachunek. Warto dodać, że w tym czasie może on również podjąć naukę lub szkolenie.
Co ważne, ustawodawca nie ograniczył formy zatrudnienia pracownika. Oznacza to, że w czasie urlopu wychowawczego można pracować na podstawie umowy zlecenia, ale również umowy o dzieło czy nawet umowy o pracę. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w trakcie takiego urlopu można też pracować w obecnym zakładzie pracy, ale oczywiście na podstawie osobnej umowy cywilnoprawnej lub innej.
W każdym ze wspomnianych przypadków pojawia się jednak jedno ważne zastrzeżenie. Podjęcie zatrudnienia jest możliwe, ale nie może przeszkadzać w sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem.
Ustawodawca wskazał maksymalny wymiar czasu dodatkowej pracy, którą można wykonywać w czasie urlopu wychowawczego. Dla pracowników pełnoetatowych wynosi on pół etatu, czyli nie więcej niż 20 godzin tygodniowo. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, by pracować po kilka godzin dziennie i wesprzeć domowy budżet w okresie obniżonych dochodów.
Należy podkreślić, że urlopu wychowawczego udziela się pracownikowi po to, aby mógł on sprawować opiekę nad dzieckiem. Zaprzestanie wykonywania tej opieki sprawia, że znikają jednocześnie podstawy do korzystania z urlopu wychowawczego. Dlatego próby obejścia wspomnianych przepisów mogą spowodować, że pracodawca zdecyduje się odwołać pracownika z urlopu wychowawczego.
Podjęcie zatrudnienia w czasie urlopu wychowawczego ma wpływ na kwestię zasiłku oraz ubezpieczenia społecznego. Gdy pracownik podejmie pracę na podstawie na przykład ozusowanej umowy zlecenie, to umowa ta stanie się, w miejsce urlopu wychowawczego, tytułem do ubezpieczenia społecznego. Dla pracownika nie ma to jednak większego znaczenia – w każdym wypadku podczas urlopu wychowawczego podlega ubezpieczeniu społecznemu.
Podjęcie zatrudnienia może natomiast pozbawić prawa do korzystania z zasiłku wychowawczego. By móc otrzymywać taki zasiłek, dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać określonej kwoty (w 2020 roku jest to 674 zł). Oznacza to, że już kilkaset złotych dodatkowego dochodu może skutkować utratą świadczenia. Warto mieć to na uwadze, ponieważ może okazać się, że wykonywanie drobnych prac w czasie urlopu wychowawczego paradoksalnie pogorszy sytuację finansową.
