Jednoosobowa działalność gospodarcza to wygodny sposób prowadzenia firmy, który wiąże się z wieloma przywilejami i nie wymaga od przedsiębiorcy angażowania się w bardziej skomplikowane procesy biurokratyczne.
Krótko mówiąc, jest to wygodne, proste i w dużej mierze opłacalne. Czasami przychodzi jednak taki moment, gdy zyski przekraczają pewien próg, a firma traci status i przywileje małego biznesu i staje przed koniecznością zmiany formy prawnej, by móc dalej się rozwijać. Jakie więc opcje ma przedsiębiorca i jak może formalnie dokonać takiej transformacji?
W Polsce przedsiębiorca ma możliwość zmiany jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę cywilną, osobową lub kapitałową. Wybór jednej z opcji powinien być podyktowany przyczynami zmiany i potrzebami przyszłej firmy.
Spółki cywilna i osobowa nie wymagają wkładu własnego i mogą okazać się najlepszym rozwiązaniem, gdy chcesz nawiązać współpracę ze wspólnikiem. Warto jednak pamiętać, że nie chronią Cię przed odpowiedzialnością za zobowiązania spółki i wszystkich jej uczestników. Taką ochronę daje natomiast spółka kapitałowa, która gwarantuje niezależność majątku osobistego każdego wspólnika oraz właściciela. Przedsiębiorca może zmienić formę prawną działalności na trzy sposoby.
Na podstawie art. 551 Kodeksu cywilnego przedsiębiorca może wnieść jednoosobową działalność gospodarczą aportem do spółki, którą założył jeszcze przed likwidacją przedsiębiorstwa. Pod względem podatkowym wydaje się to najlepszym sposobem – w takim wypadku trzeba opłacić jedynie podatek od czynności cywilnoprawnych (PPC) w terminie 14 dni od dokonania przeniesienia aportu.
Spółka otrzyma zupełnie nowy NIP, nie przechodzi na nią również nazwa działalności. Przedsiębiorca nie ponosi kosztów podatku VAT za spis z natury.
Przy likwidacji działalności gospodarczej musi zostać sporządzony spis z natury. Na tej podstawie obliczany jest podatek VAT, który przedsiębiorca musi opłacić. Opodatkowaniu podlega także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia majątku działalności. Założenie nowej spółki jest możliwe dopiero po dopełnieniu wszystkich formalności i wyrejestrowaniu firmy w urzędzie.
Jeśli spółka posiada osobowość prawną, przedsiębiorca może dokonać sprzedaży majątku firmy na jej rzecz. Na spółkę przechodzą takie elementy jak nazwa, prawa własności oraz rzeczowe, a także ruchomości w postaci sprzętu i materiałów. Po transakcji przedsiębiorca może wyrejestrować działalność i zostać wspólnikiem spółki, a jako wkład własny wnieść dochód ze sprzedaży firmy.
Od 2011 roku jednoosobową działalność gospodarczą można przekształcić także w spółkę kapitałową. W tym wypadku przedsiębiorca musi przygotować odpowiednie dokumenty:
Następnie musi złożyć oświadczenie o przekształceniu, wyznaczyć członków nowo powstałej spółki, podpisać umowę oraz statut. Na koniec pozostaje wpis do KRS, po którym przekształcona działalność zostanie wyrejestrowana z CEIDG.
Zdj. główne: KOBU Agency/unsplash.com
