Urlop macierzyński jest jednym z przywilejów kobiety pracującej na etacie. W jakich sytuacjach kobieta może skorzystać z urlopu macierzyńskiego?
Jeśli już jesteś lub niebawem będziesz na urlopie macierzyńskim, powinnaś bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu. Poniżej znajdziesz najważniejsze kwestie, na które musisz zwrócić uwagę.
Urlop macierzyński przysługuje, jeżeli kobieta pozostaje w stosunku pracy i urodziło się jej dziecko. Przez stosunek pracy należy rozumieć:
Nie ma znaczenia czy umowa o pracę zawarta jest na czas określony, nieokreślony, nieoznaczony, czy jest to umowa na zastępstwo. Urlop macierzyński przysługuje również kobiecie, jeśli adoptowała dziecko, a jest ono:
Długość urlopu macierzyńskiego ustalana jest w tygodniach i zależna jest od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu lub ilości dzieci jednocześnie przysposobionych. Tym samym na:
Kobieta ma prawo wykorzystać 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Jeśli tego nie zrobi, to urlop macierzyński rozpoczyna się od dnia porodu.
Kodeks pracy przewiduje szczególne przypadki, w których urlop macierzyński jest rozliczany w inny sposób, do takich sytuacji zalicza się:
Jeśli kobieta porzuci dziecko w czasie urlopu macierzyńskiego, to pozostałą część urlopu wykorzystuje ojciec dziecka lub inny członek najbliższej rodziny. Kobieta musi wykorzystać minimum 8 tygodni urlopu macierzyńskiego.
Kobieta, która wykorzystała 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo go przerwać w sytuacji, gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej. Pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje po wyjściu ze szpitala dziecka.
Jeśli matka przebywa w szpitalu, to może przerwać urlop macierzyński na rzecz hospitalizacji, lecz dopiero po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego. Wtedy pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzystuje ojciec dziecka.
Urodzenie martwego dziecka, lub jego zgon przed ukończeniem przez niego 8 tygodnia życia uprawnia matkę do skorzystania z urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie krótszym niż 7 dni, ale nie dłuższym niż 8 tygodni.
Jeśli dziecko zmarło po ukończeniu 8 tygodnia życia, to matka może skorzystać z urlopu macierzyńskiego w wymiarze 7 dni od dnia śmierci dziecka.
W przypadku zgonu matki będącej na urlopie macierzyńskim to pozostała część urlopu macierzyńskiego przypada ojcu dziecka lub innemu członkowi rodziny.
Urlop macierzyński jest uprawnieniem, które przysługuje kobiecie, jeśli pozostaje w stosunku pracy. Natomiast zasiłek macierzyński jest świadczeniem z ZUS otrzymywanym w trakcie urlopu macierzyńskiego.
Kobiety zatrudnione na umowę zlecenie, przedsiębiorcy oraz inne osoby objęte ubezpieczeniem ZUS nie mają prawa do urlopu macierzyńskiego, ale przysługuje im zasiłek na czas trwania tegoż urlopu.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 100% pensji na urlopie macierzyńskim, a na urlopie rodzicielskim 60%. Jeśli kobieta złoży u pracodawcy wniosek o oba urlopy, to wynagrodzenie wyniesie 80% przez cały rok. Gdy wysokość zasiłku będzie niższa niż 1000 zł, to zostanie on wyrównany do 1000 zł netto.
Jeśli kobieta pracowała na umowę zlecenie, umowę o dzieło, lub przed porodem była zarejestrowana na bezrobociu, to przysługuje jej kosiniakowe (zasiłek w wysokości 1000 zł netto do momentu ukończenia przez dziecko 1 roku życia).
Urlop macierzyński przysługuje kobiecie z mocy prawa, lecz wniosek o jego udzielenie jest niezbędny. Kobieta powinna poinformować pracodawcę o tym, że chce skorzystać z urlopu macierzyńskiego. W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego należy dołączyć do wniosku skrócony odpis aktu urodzenia.
Kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim są chronione prawem przed wypowiedzeniem umowy. Umowa może zostać skutecznie rozwiązana, gdy:
W trakcie urlopu macierzyńskiego kobieta może pracować u tego samego lub innego pracodawcy, w wymiarze nie większym niż pół etatu. Jeśli kobieta zamierza podjąć pracę u tego samego pracodawcy, to zasiłek macierzyński zostanie zmniejszony proporcjonalnie o wymiar etatu.
